Muzeum Regionalne PTTK oraz Klub Górski PTTK Końskie w sobotę zorganizowały Rajd Powstania Styczniowego. Okazją była 159 rocznica wybuchu powstania ogłoszonego w Warszawie Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego w dniu 22 stycznia 1863 roku. Z zaproszenia organizatorów skorzystało 50 osób. Wśród nich znaleźli się nie tylko mieszkańcy Końskich, ale także turyści z Opoczna, Kielc, Białaczowa, Brudzewic, Stąporkowa, Żarnowa, Tumlina, Jaworzni, Żernik, Czostkowa, Piotrkowa Trybunalskiego, Staszowa, a nawet Warszawy.

W okresie zaborów Powstanie Styczniowe było największym i najdłużej trwającym polskim zrywem narodowym. Miało charakter wojny partyzanckiej, uznanej przez międzynarodową opinię publiczną. Przez oddziały powstańcze przewinęło się około 200 000 osób, staczając ok. 1200 bitew i potyczek z Moskalami. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się przegraną powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy poległo w walkach, blisko 1 tys. stracono, ok. 38 tys. skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię, a około 10 tys. wyemigrowało.

Działania powstańcze prowadzone były także na Ziemi Koneckiej. Ich największym symbolem jest uroczysko leśne Ormanicha koło Szkucina w gminie Ruda Maleniecka, gdzie wiosną 1863 roku oddział Hipolita Zawadzkiego stoczył dwie krwawe bitwy z wojskami carskimi. W Końskich takim miejscem jest symboliczna mogiła u zbiegu ulic: Partyzantów i Sportowej, gdzie straceni przez powieszenie zostali w dniu 8 maja 1864 roku Lucjan Łączkowski i Franciszek Makulski – powstańcy styczniowi.

I właśnie w tym miejscu od zapalenia symbolicznego znicza przybranego wstążkami w barwach narodowych rozpoczęła się historyczno-patriotyczna część rajdu. Przy mogile symboliczną wartę podjęła grupa rekonstrukcyjna składająca się z pocztu honorowego w asyście ubranych epokowo powstańców. Z karabinów oddano salwę honorową. Organizatorzy przekazali informacje o przebiegu powstania i okoliczności w jakich doszło do egzekucji. Później uczestnicy rajdu przeszli na cmentarz parafialny, by ceremonię tą powtórzyć przy wszystkich znanych grobach uczestników powstania, przekazując przy okazji znane wątki z ich życia. Salwą honorową i zniczami uhonorowano ośmiu weteranów: Jadwigę Malanowicz, Kazimierza Falkiewicza, Stanisława Piątkowskiego, Franciszka Kosmulskiego, Stanisława Mietlińskiego, Mariana Szymańskiego oraz Jana i Władysława Radwanów.

Z cmentarza piechurzy zaopatrzeni w kolorowe mapki z opisem trasy wyruszyli indywidualnie na liczącą 12 kilometrów wędrówkę wiodącą przez Czerwony Most, Szabelnię, Piłę i Rogów do Końskich. Po drodze w Starym Młynie czekało na nich ognisko z pieczonymi kiełbaskami i degustacją.

Zakończenie rajdu miało miejsce przy siedzibie PTTK, w budynku powstającego Koneckiego Centrum Kultury. Można było skorzystać z pieczątki okolicznościowej oraz ogrzać się gorącą kawą i herbatą. Przeprowadzono losowanie nagród, wśród których były między innymi publikacje Muzeum Regionalnego PTTK, sprzęt turystyczno-biwakowy, sportowy i AGD. Wszyscy turyści otrzymali także certyfikaty uczestnictwa w rajdzie, pamiątkowe buttony i pocztówki wydane na okoliczność upamiętnienia powstańców styczniowych z Końskich.

Tekst i foto: Wojciech Pasek / PTTK Końskie

Zdjęcia: