Pomoc osobom, które są ofiarami przemocy, jest zadaniem niełatwym, ale absolutnie koniecznym. Doświadczenie przemocy jest wielowymiarowe i ma dla ofiar głębokie konsekwencje, co może początkowo utrudniać działania pomocowe. Co zatem można zrobić, jak pomagać skutecznie?

Smutna prawda o przemocy

Przemoc może przybierać różne formy i występować w różnych sferach naszego istnienia — w domu, w szkole, w środowisku pracy. Istnieje wiele jej rodzajów:

• Przemoc fizyczna to bicie, kopanie, wyrządzanie jakiejkolwiek fizycznej krzywdy.
• Psychiczne nękanie, wywieranie presji czy poniżanie to przykłady przemocy emocjonalnej (psychicznej).
• Obok przemocy emocjonalnej znane są też przypadki tzw. przemocy społecznej, kiedy to wykorzystuje się różne metody, takie jak wykluczenie społeczne, kontrola, zastraszanie, w celu naruszenia godności, wolności i samodzielności jednostki w kontekście społecznym.
• Gdy dochodzi do wykorzystywania siły, przymusu lub manipulacji w celu naruszenia godności i integralności seksualnej drugiej osoby, mowa o przemocy seksualnej.
• Przemoc ekonomiczna zaś to forma wykorzystywania kontroli finansowej i zasobów materialnych w celu naruszania niezależności i samodzielności innej osoby.

Zjawisko przemocy dotyka niestety milionów ludzi na całym świecie, niezależnie od płci, wieku, pochodzenia etnicznego czy społecznego statusu.

Wspieraj, nie krytykuj

Przemoc może prowadzić do traumatycznych skutków fizycznych, psychicznych i społecznych, które mogą mieć wpływ na całe życie jednostki. Ofiary przemocy często doświadczają chronicznego stresu, lęków, depresji i trudności w nawiązywaniu zdrowych relacji z innymi ludźmi. Z tego też powodu pierwszym krokiem do skutecznej pomocy ofierze przemocy powinno być zapewnienie, że ma w Tobie pełne oparcie. Jeżeli ofiara przemocy ma trudności z zaufaniem drugiej osobie, co jest absolutnie zrozumiałe w przypadku doświadczania różnych form przemocy, warto byś zrobił wszystko, aby wiedziała, że może na Ciebie liczyć. Nigdy nie krytykuj zachowań osoby dotkniętej przemocą, nawet jeśli jej działania wydają się irracjonalne. Pamiętaj, że ofiary przemocy nierzadko wymagają pomocy terapeuty, jednak sam nie wchodź w rolę ani psychologa, ani sędziego. To, co możesz zrobić, to pokazać, że trwasz obok i można na Ciebie liczyć — zawsze odbierzesz telefon, odpiszesz na wiadomość, znajdziesz czas na rozmowę.

Przemoc domowa

Są sytuacje wymagające podjęcia konkretnych działań. Jeśli wiesz, że dochodzi do przemocy fizycznej i na szali leży czyjeś zdrowie, a nawet życie, nie wahaj się sięgnąć po telefon i skontaktować pod numerem alarmowym 112 z policją czy pogotowiem ratunkowym. Oprócz doraźnego działania, ratującego zdrowie i życie, policja może osobie, która stwarza zagrożenie dla osoby dotkniętej przemocą wydać nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Ma też prawo wydać tymczasowy zakaz zbliżania się. Stwarza to możliwość szybkiego odizolowania osoby stosującej przemoc. W takich bezpiecznych warunkach można stworzyć plan, co zrobić, aby sytuacja przemocy się nie powtórzyła. W przypadku przemocy fizycznej warto zasugerować obdukcję lekarską.

Kiedy przemocy nie widać

Jeśli do przemocy doszło już jakiś czas temu, można złożyć w policji pisemne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Trzeba liczyć się z tym, że rozpocznie się w tej sprawie stosowne śledztwo, to znaczy osoba zgłaszająca przemoc otrzyma zapewne wezwanie do złożenia zeznań w tej sprawie. 

Niekiedy przemoc trudna jest do udowodnienia, np. gdy chodzi o psychiczne upokarzanie. Detektyw Spark i inni detektywi niejednokrotnie prowadzili sprawy, które z pozoru dotyczyły niezwiązanych z nią kwestii, przykładowo, podziału opieki nad dziećmi przy rozstaniu. W toku działań na jaw wychodziło zaś stosowanie przemocy takiej jak manipulowanie dzieckiem i zastraszanie go. Dlatego jeśli są jakiekolwiek podejrzenia „ukrytej” przemocy, warto skonsultować się z detektywem albo prawnikiem specjalizującym się w podobnych sprawach. Mogą oni pomóc w zebraniu dodatkowych dowodów, przeprowadzeniu dochodzenia i reprezentacji interesów ofiary.

Innym przykładem przemocy, której nie widać, może być ta stosowana wewnątrz struktur firmowych. Wbrew pozorom często jednak okazuje się, że inni pracownicy wiedzą np. o mobbingu, jednak nie mówią o nim głośno. W tym przypadku pomocne mogą się okazać działania detektywa doświadczonego w sprawach prowadzonych w środowisku biznesowym, np. Detektyw Sektor, który zdobędzie dowody na karygodne poczynania pracodawcy i potrafi zdobyć zeznania innych pracowników, a tym samym świadków. 

Jeśli chcesz pomóc ofierze przemocy, nie osądzaj jej ani nie oceniaj krytycznie — zamiast tego pokaż, że ma w Tobie wsparcie. Jeśli przemoc zagraża zdrowiu i życiu ofiary, powiadom odpowiednie służby. Prawnicy i detektywi mogą przydać się, jeśli ofiara zamierza walczyć o siebie w sądzie. Detektywa znajdziesz wpisując w wyszukiwarkę np. biuro detektywistyczne Poznań. Prawnika poszukasz, chociażby dzwoniąc pod numer telefonu Niebieskiej Linii: (22) 668 70 00.

Artykuł partnera