„Odebrano nam władztwo planistyczne” – to główny przekaz płynący z apelu samorządowców z gminy Stąporków do Premiera RP, Ministra Rozwoju i Technologii oraz Wojewody Świętokrzyskiego. Chodzi o przepisy planowania przestrzennego, które wchodzą w życie i które mocno ograniczają działania zwłaszcza mniejszych samorządów.

Gmina Stąporków alarmuje, że obecnie obowiązujące przepisy reformy planowania przestrzennego znacząco ograniczają jej możliwości rozwoju. Rada Miejska jednogłośnie przyjęła apel skierowany m.in. do Prezesa Rady Ministrów oraz Ministra Rozwoju i Technologii, w którym domaga się zmian w zasadach tworzenia planów ogólnych. Zdaniem samorządu obecne regulacje pozbawiają gminę realnego wpływu na kształtowanie zabudowy mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej.

Apel został przekazany do mediów przez burmistrza Jarosława Młodawskiego, który podkreśla wagę problemu dla mieszkańców i przyszłości lokalnej gospodarki. „Mając na względzie dobro mieszkańców Gminy Stąporków, przekazuję Państwu niniejszą uchwałę, celem wsparcia działań samorządu gminnego” – napisał burmistrz w piśmie skierowanym do redakcji.

W załączonym do uchwały obszernym apelu radni wskazują, że reforma planowania przestrzennego wprowadzająca obowiązek opracowywania planów ogólnych opiera się na sztywnych algorytmach, które nie uwzględniają realiów gmin miejsko-wiejskich – zwłaszcza tych o niskim pokryciu planami miejscowymi. Jak podkreśla gmina w swoim stanowisku: „Apelujemy o dokonanie takich zmian w obowiązujących przepisach, które przywrócą gminom takim jak Gmina Stąporków możliwość samodzielnego decydowania o miejscach kreowania obszarów zabudowy mieszkaniowej, usługowej oraz produkcyjnej, a przez to zapewniania przestrzeni do rozwoju społecznego i gospodarczego”.

W dokumencie wskazano, że w Stąporkowie pokrycie planami miejscowymi wynosi około 0,6% powierzchni gminy – podczas gdy średnia krajowa przekracza 30%. Dotychczas rozwój przestrzenny opierał się głównie na decyzjach o warunkach zabudowy, co w nowych zasadach staje się w dużej mierze niemożliwe.

„Algorytm odbiera możliwość rozwoju”

Zdaniem samorządu narzucone wskaźniki zapotrzebowania na nową zabudowę nie odzwierciedlają sytuacji w gminach takich jak Stąporków. Prowadzi to często do absurdów – nawet w miejscach, gdzie gmina przygotowała już infrastrukturę techniczną, nowe inwestycje mogą być zablokowane.

W apelu czytamy:

„Przyjęte dla sporządzania planów ogólnych algorytmy pozbawiły te samorządy możliwości (a w najlepszym wypadku bardzo tę możliwość ograniczyły), wprowadzenia nowej zabudowy mieszkaniowej czy usługowej.”

„Dotychczasowe decyzje władz samorządowych w zakresie zaplanowanych lub już realizowanych inwestycji infrastrukturalnych w ogóle nie znajdują odzwierciedlenia w planach ogólnych.”

Samorząd ostrzega również przed dalszymi konsekwencjami:

„Regulacja (…) skutkuje pozbawieniem gmin miejsko–wiejskich i wiejskich o niskim pokryciu planistycznym jakiejkolwiek możliwości samodzielnego kreowania przestrzeni dla rozwoju, co docelowo skutkować będzie jego całkowitym zahamowaniem, degradacją, a być może nawet koniecznością administracyjnego wchłonięcia przez większe jednostki samorządowe.”

Radni: nowe prawo narusza zasadę władztwa planistycznego

Władze Stąporkowa przypominają, że zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym to gmina odpowiada za gospodarowanie przestrzenią. Tymczasem plan ogólny w jego obecnym kształcie – zdaniem radnych – praktycznie to władztwo odbiera.

„Plany ogólne (…) właściwie to władztwo planistyczne w ogóle wyłączają, a możliwość nowej zabudowy wyznaczają w sposób wręcz loteryjny.”

Rada zwraca też uwagę na nierówne traktowanie samorządów. Tym samym algorytmem obejmowane są zarówno wielkie miasta, jak i małe gminy wiejskie.

„Nie można porównywać Miasta Stołecznego Warszawy z miastem poniżej 100 tys. mieszkańców, a co dopiero z gminami o najniższym wskaźniku zaludnienia.”

Apel trafił do rządu i samorządów województwa

Zgodnie z uchwałą, apel został wysłany do:
• Prezesa Rady Ministrów,
• Ministra Rozwoju i Technologii,
• Wojewody Świętokrzyskiego,
• oraz wszystkich przewodniczących organów stanowiących samorządów województwa świętokrzyskiego – z sugestią, by inne gminy również wystąpiły z podobnym stanowiskiem.

W zakończeniu dokumentu samorząd Stąporkowa podkreśla, że celem apelu nie jest blokowanie reformy, lecz jej korekta tak, aby nie wykluczała mniejszych gmin z możliwości rozwoju.

„Apelujemy o zmianę przepisów w taki sposób, aby ponownie umożliwić wskazanym wyżej samorządom samodzielne kreowanie przestrzeni dla zapewnienia własnego rozwoju”