W poniedziałek niezwykłego odkrycia dokonała jedna z pracownic Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu Edyta Nowak. Znalazła ona wystający z ziemi srebrny przedmiot, a jak się później okazało to świetnie zachowany srebrny talar z 1797 roku! 

Srebrny Talar odnaleziony w Maleńcu jest znakomicie zachowany

W trakcie porządkowania zabytkowej hali gwoździarni (ok. 1840 r.) uwagę pani Edyty przykuł niewielki błyszczący przedmiot, wystający z ziemi przy kamiennym murze. Znaleziskiem okazał się srebrny talar z końca XVIII wieku, zachowany w stanie idealnym. Moneta o masie 29,3 g srebrna i średnicy 40 mm wybita została w 1797 roku w szwajcarskim Bernie. Jest to jeden z tzw. talarów berneńskich, będących w użyciu w latach 1646-1798. Na awersie monety przedstawiono herb Berna w postaci niedźwiedzia ujętego w skośny pas na tle tarczy herbowej, któremu towarzyszy napis „RESPUBLICA BERNENSIS”. Na rewersie monety umieszczono postać Szwajcara z długim mieczem i w kapeluszu z dwoma piórami oraz napis: „DOMINUS PROVIDEBIT 1797”.

Edyta Nowak prezentuje swoje znalezisko

–„Zagadką pozostaje sposób, w jaki moneta znalazła się pod posadzką dawnej fabryki żelaza w Maleńcu. Pewnych wskazówek w tym zakresie dostarczają akta hipoteki dóbr cieklińskich, przechowywane w Archiwum Państwowym w Kielcach. Zawierają one umowę z 1800 roku, spisaną między ówczesnym właścicielem dóbr kasztelanem łukowskim Jackiem Jezierskim, a księciem niemieckim Jerzym Karolem von Hessen-Darmstat. Na podstawie zawartego porozumienia kasztelan sprzedał księciu rozległe dobra cieklińskie za kwotę 1 mln 620 tysięcy ówczesnych złotych polskich. Kwotę tą kupujący zobowiązał się zapłacić w srebrnych talarach, według ustalonego kursu: 1 talar=6 złotych. Całkowitą wartość dóbr określono więc na 270 tysięcy srebrnych talarów. Z innych zachowanych dokumentów wiemy, że tylko część wspomnianej kwoty trafiła do rąk sprzedającego… Być może więc odnaleziony talar jest częścią większego depozytu, ukrytego pod koniec XVIII wieku na terenie dawnej fabryki żelaza w Maleńcu. Jego ujawnienie nie jest przypadkowe. Rok temu przy zabytku prowadzono roboty budowlane z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu. Być może wtedy zaginiony depozyt został naruszony…” – gdyba dr Maciej Chłopek, dyrektor Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu.

O ewentualnych kolejnych odkryciach na terenie zakładu z pewnością będziemy Państwa informować.