Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” opublikowało ranking zamożności samorządów w 2019 roku. Duży awans w zestawieniu zaliczyły gminy Fałków, Gowarczów i Ruda Maleniecka.
REKLAMA
Metoda obliczania wskaźnika w rankingu jest taka sama, jak rok temu. Autorzy zestawienia pominęli wpływy z dotacji celowych, zwłaszcza w okresie korzystania z funduszy unijnych, które mają silny, ale chwilowy wpływ na wielkość dochodów. Nie ma on przez to związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu.
„Wydaje się, że uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło naszego rankingu -„zamożność”. Tak jak w ubiegłych latach wpływające do budżetu dochody zostały skorygowane na dwa sposoby. Po pierwsze, odjęliśmy składki przekazywane przez samorządy w związku z subwencją równoważącą (regionalną w przypadku województw) – tak zwany w środowiskach samorządowych podatek janosikowy. Po drugie, do faktycznie zebranych dochodów dodaliśmy skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych (chodzi o to, aby porównywać faktyczną zamożność, a nie skutki podejmowanych w gminach autonomicznych decyzji odnoszących się do polityki fiskalnej). Ta poprawka odnosi się wyłącznie do samorządów gminnych, bo powiaty i województwa nie podejmują żadnych decyzji odnoszących się do podatków. Skorygowane w ten sposób dochody podzieliliśmy przez liczbę ludności każdej jednostki samorządowej” – tłumaczą autorzy rankingu Julita Łukomska i Paweł Swianiewicz.
REKLAMA
Ranking 2019 – województwa i miasta wojewódzkie:
Na pierwszym miejscu nieprzerwanie od 2015 roku znajduje się województwo mazowieckie. Województwo świętokrzyskie zanotowało największy awans od lat – znalazło się na 5 miejscu (zamożność per capita 291,18 zł), w zeszłym roku było 12, a w 2017 -15. Miasto Kielce jest na 11 miejscu (zamożność per capita 5100,58 zł) i jego pozycja nie zmienia się od 2015 roku.
Powiaty:
Powiat konecki uplasował się na 104 miejscu (zamożność per capita 916,33 zł). W 2018 roku znalazł się na 120 miejscu. W zestawieniu mamy 314 powiatów.
Powiat konecki. Miejsca w rankingu od 2014 do 2019 roku
Miasto powiatowe:
Końskie w rankingu znalazło się na 238 miejscu (zamożność per capita 2882,58 zł). W porównaniu z 2018 rokiem miasto zalicza spadek o 23 lokaty. W tym rankingu mamy 267 miast.
Miejsca Końskich w rankingu od 2014 do 2019
Miasta inne:
W tej kategorii Radoszyce są od 2018 roku, wtedy to debiutowały na 456 miejscu. W zestawieniu za 2019 rok zaliczyły awans na 420 miejsce z zamożnością per capita 3066, 26 zł. Stąporków uplasował się na 602 miejscu (zamożność per capita 2618,73 zł), w 2018 roku był 596. Miasto nieprzerwanie spada w rankingu od 2015 roku. W tej kategorii znajduje się 607 miast.
Miejsce Radoszyc od 2014 do 2019. (Od 2018 Radoszyce znajdują się w kategorii Miast Innych)
Stąporków w zestawieniu od 2014 do 2019
Gminy wiejskie:
Najwyżej notowaną gminą jest Fałków, który awansował na 363 miejsce z 772. Zamożność per capita wynosi 3470,18 zł. Za nią plasuje się Ruda Maleniecka, która odnotowała największy awans, bo aż o 555 miejsc i znajduje się na 538 lokacie z zamożnością per capita 3340,42 zł. Kolejną gminą „na plus” jest Gowarczów. W 2018 roku był 1306 a w 2019 – 897 z zamożnością per capita 3126,19 zł.
Spadki zaliczyły gmina Smyków – z 1079 miejsca w 2018 roku na 1137 w 2019 (zamożność per capita 3018,87 zł) oraz Słupia Konecka – z 1163 na 1278 miejsce (zamożność per capita 2940,20 zł). W rankingu znajduje się 1537 gmin.
Gminy w rankingu od 2014 do 2019 roku
Wpływ pandemii na kondycję finansową jednostek samorządu terytorialnego w 2020 roku
Autorzy zestawienia podkreślają, że pandemia musi się przełożyć na sytuację gospodarczą, a co za tym idzie na kondycję finansową samorządów. Spodziewane załamanie nakłada się na spadające tempo wzrostu gospodarczego Polski. Nie ma jeszcze precyzyjnych szacunków zmian PKB w bieżącym roku, ale przewiduje się, że Polskę nie ominie choćby przejściowy okres recesji. „
Pierwsze dane, które pozwolą zorientować się w rzeczywistej (a nie tylko prognozowanej) skali problemu będą dostępne w lipcu, kiedy poznamy informacje o wykonaniu budżetów samorządowych w I półroczu 2020 r. Ale już teraz możemy powiedzieć, że samorządy czekają trudne czasy. Prezydent Białegostoku i przewodniczący zarządu Unii Metropolii Polskich Tadeusz Truskolaski określił to obrazowo: w szprychy kół pędzącego roweru samorządów ktoś wsadził kij. Rower nagle się zatrzymał, samorządy lecą w powietrzu, już wiadomo, że jest się czego bać, ale upadek jeszcze nie nastąpił. Dodajmy, że takiego uderzenia możemy się spodziewać już za 2–3 miesiące” – mówią redaktorzy „Wspólnoty”.
Samorządom przydałoby się wsparcie i współpraca z rządem w najbliższym czasie. Konieczne są rozwiązania o charakterze innowacyjnym.
„Warunkiem wstępnym byłoby zbudowanie zaufania między rządem i samorządami. Na to się jednak nie zanosi. Od lat widać, że rząd nie ufa samorządom, a po doświadczeniach niedawno wprowadzanych reform zaufanie także w przeciwnym kierunku drastycznie zmalało” – podkreślają twórcy rankingu.
Opracowanie na podstawie: Bogactwo samorządów ’20 Ranking dochodów JST per capita w 2019, „Wspólnota”.
