Była to jedna z najgłośniejszych akcji Armii Krajowej na Kielecczyźnie w czasie II wojny światowej. W nocy z 5 na 6 czerwca 1944 roku oddział dowodzony przez Antoniego Hedę „Szarego” rozbił więzienie w Końskich. Partyzanci opanowali miasto i uwolnili z cel około 70 aresztowanych, w tym trzech żołnierzy ze swojego oddziału. W niedzielę w Końskich miały miejsce skromne uroczystość w związku z 76. rocznicą tego wydarzenia. 

Zanim doszło do rozbicia więzienia Niemcy aresztowali żołnierzy z oddziału „Szarego”. Zostali oni osadzeni w Końskich i poddani brutalnemu śledztwu. Wkrótce po otrzymaniu tych informacji Heda podjął decyzję o odbiciu więźniów. Akcję poprzedzono dokładnym rozpoznaniem, w której brał udział sam „Szary” przebrany za niemieckiego żołnierza.

5 czerwca o godzinie 23 partyzanci wkroczyli do Końskich. Rozpoczęła się wymiana ognia. Mimo zaciętej obrony udało się wysadzić bramę wjazdową do więzienia, zdobyć wartownię oraz zastrzelić strażników. Uwolniono wszystkich osadzonych. Trwająca pół godziny akcja została okupiona śmiercią czterech żołnierzy z oddziału Antoniego Hedy. Podczas akcji na więzienie w Końskich zginęli: Ryszard Bielejec „Delfin”, Stanisław Ładak „Sikorka”, Stefan Pałka „Grom” i Stanisław Pietrzykowski „Błyskawica”.

W niedzielę w Końskich miała miejsce uroczysta msza święta poświęcona pamięci bohaterów z Armii Krajowej i wszystkich tych, którzy zginęli podczas II wojny światowej. Mszę koncelebrowali proboszcz parafii św. Anny ks. Paweł Wlazło i ks. Eugeniusz Tyburcy. W obchodach rocznicy uczestniczyli kombatanci i członkowie ŚZZAK z Kielc, Skarżyska-Kamiennej, Niekłania, Radoszyc i Końskich, burmistrz Końskich Krzysztof Obratański, zastępcy burmistrza Krzysztof Jasiński i Marcin Zieliński, starosta konecki Grzegorz Piec, członek zarządu powiatu Dariusz Banasik. W obchodach udział wziął także wiceminister i poseł na Sejm RP Piotr Wawrzyk.

Po mszy delegacje w pochodzie odwiedziły najpierw niedawno odkryty przez regionalistę Marka Kozerawskiego grób Stanisława Pietrzykowskiego pseudonim „Błyskawica” –„Po raz pierwszy po 76 latach jesteśmy przy grobie Stanisława Pietrzykowskiego, który zginął przy odbiciu koneckiego więzienia. Jego grób symboliczny jest na cmentarzu partyzanckim w Brzasku. Rodzina ekshumowała go i tutaj jest ta zapomniana mogiła. Cześć Jego Pamięci”   – mówił podczas uroczystości Kozerawski.

Następnie pod Pomnikiem Partyzantów obecni złożyli znicze oraz wieńce. Kilka słów do uczestników patriotycznego spotkania skierowali zaś burmistrz miasta i gminy Końskie Krzysztof Obratański oraz poseł na Sejm RP Piotr Wawrzyk:

–„Oni nie tylko słowem, ale czynem, krwią, życiem poświadczyli swoją miłość do ojczyzny. To dla nas wielki wzór i wielkie wyzwanie by okazać się im godnymi. Bardzo się cieszę, że są z nami przyjaciele ze Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z różnych obwodów, w tym z Niekłania, który z generałem Hedą był szczególnie związany. Jest poczet sztandarowy wiernego Rzemiosła Koneckiego. Są pocztowi ze związku, z Robotowców, są z nami też strażacy z OSP z Kornicy, którzy na wszystkich uroczystościach są obecni. Bardzo Wam wszystkim dziękuję” – mówił burmistrz miasta i gminy Końskie.

–„To szczególny czas, w którym się spotykamy. Rocznica ma miejsce w szczególnym czasie w tym roku. Wydarzenie przez które się dziś spotykamy było gestem solidarności. To był gest tych, którzy byli na wolności z tymi, którzy byli uwięzieni. To była taka ówczesna Solidarność. My dziś też spotykamy się w czasie potrzebującym solidarności. Walka z wirusem wymaga i będzie wymagała dużej solidarności, bo pomagamy sobie wzajemnie, dbamy sami o stosowanie różnych zasadach bezpieczeństwa i to też wyraz naszej solidarności z innymi. Dzięki temu osoby, z którymi się spotykamy mogą być zdrowe” – przemawiał poseł Wawrzyk.

Burmistrz Obratański przekazał także wszystkim pozdrowienia od Pani Teresy Hedy – córki komendanta Antoniego Hedy „Szarego”. Nie mogła się ona pojawić na uroczystościach z uwagi na stan zdrowia. Na zakończenie pieśń zaśpiewał lokalny patriota Andrzej Poterała, który od wielu lat zaangażowany jest w obchody związane z rozbiciem więzienia w Końskich.

Zdjęcia: